Chào các bạn, tôn vinh tổ tiên, tiền nhân là một tập tục đã ăn sâu vào nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới, nhưng nó có ý nghĩa sâu sắc trong bản sắc dân tộc của nhiều nước châu Á, bao gồm Việt Nam.
Hiểu được lý do đằng sau thực hành này cho thấy những đóng góp của nó đối với sự gắn bó xã hội, tính liên tục về văn hóa và bản sắc cá nhân. Việc tôn vinh tổ tiên, tiền nhân ở Việt Nam (tổ tiên tâm linh và sinh học, con người và động vật, cũng như các yếu tố của thiên nhiên như nước và gió/ phong thuỷ) tượng trưng cho cách tiếp cận cuộc sống toàn diện, tích hợp lòng kính ngưỡng quá khứ, nể trọng thiên nhiên và gắn kết xã hội. Nó củng cố các giá trị văn hóa, duy trì truyền thống và góp phần tạo nên bản sắc dân tộc bằng cách dệt ra một sợi dây liên kết bền vững các cá nhân với di sản và môi trường của họ. Thực hành lâu đời này nêu bật thái độ nghiêm cẩn đối với tính tương liên của cuộc sống, chứng tỏ việc tôn vinh tổ tiên không chỉ đơn thuần là một nghi lễ mà còn là một khía cạnh cơ bản của bản sắc và đạo đức trong nền văn hoá Việt Nam.
Thờ cúng tổ tiên thường được dùng như một phương tiện để truyền đạt những lời răn dạy luân lý, đạo đức. Bằng cách tôn kính tổ tiên, xã hội củng cố các giá trị và nguyên tắc mà chúng ta đề cao, đảm bảo rằng những lý tưởng này tiếp tục hướng dẫn các thế hệ tương lai. Vì thế, bàn thờ tổ tiên trong gia đình người Việt không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là biểu tượng của những giá trị đạo đức. Những câu chuyện, thông điệp về đức tính và công lao của tổ tiên, tiền nhân được chia sẻ trong các buổi thờ cúng, thấm nhuần những giá trị này vào thế hệ trẻ.
Theo thời gian, cùng với tập tục thờ cúng tổ tiên và vinh danh tiền nhân, các mô hình thương tiếc, đau buồn tuy cung cấp những khuôn khổ có giá trị, song thường thiếu khả năng giải quyết các trải nghiệm mất mát đa dạng và sắc thái phong phú trong thế giới ngày nay.
Các mô hình đau buồn truyền thống thường thể hiện cách tiếp cận tang lễ theo tuyến tính, dựa trên từng giai đoạn. Những mô hình này gợi ý rằng các cá nhân tiến bộ qua các giai đoạn riêng biệt, chẳng hạn như phủ nhận, tức giận, thương lượng, trầm cảm và chấp nhận. Mặc dù những mô hình này đưa ra cấu trúc và khả năng dự đoán, nhưng chúng, vô hình trung, gợi lên những kỳ vọng có thể hạn chế hoặc thậm chí có hại cho những ai có trải nghiệm không tuân theo khuôn mẫu quy định.
Lý thuyết đau buồn đương đại thừa nhận rằng trải nghiệm mất mát mang tính cá nhân hóa cao và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm nền tảng văn hóa, lịch sử cá nhân và bản chất của sự mất mát.
Vốn là nghi thức truyền thống, nền văn hoá Việt Nam mang niềm tin, nghi lễ và kỳ vọng đặc thù xung quanh cái chết, mất mát, tang tóc, và đau thương; bắt nguồn từ các giá trị đề cao hành vi luân lý, tính chính trực về đạo đức và trách nhiệm xã hội.
Việc khám phá căn tính Việt Nam do sắc thái phong phú nên cũng đòi buộc thừa nhận những xung đột, mâu thuẫn và sự phức tạp tất yếu trong tính cách của bất kỳ quốc gia nào. Tìm kiếm sự thật về tâm hồn Việt Nam thúc đẩy cuộc hành trình kiếm tìm ý nghĩa và sự hiểu biết, một hành trình hướng tới sự chữa lành và hoà giải; lần nữa, đưa tới những hiểu biết sâu sắc về phẩm chất kiên cường, đạo đức và khao khát một tương lai tốt đẹp hơn vốn là tinh thần đích thị của người Việt.
Dưới đây là lịch gặp gỡ của các vùng miền trong tháng Bảy này:
- Hà Nội: Chủ nhật, 7.7
- Đà Nẵng: Chủ nhật, 14.7
- Sài gòn: Chủ nhật, 21.7 (trực tuyến)
Lời cuối. Đến hẹn lại lên, hoan hỉ hạnh ngộ.
Thái Phác Ngô Toàn
N.T—
–
Ảnh minh họa đầu bài: Dương Nhân – Pexels