Luyện Tâm Và Vận Hành Ngôn Ngữ

Chuyên đề: Luyện Tâm Và Vận Hành Ngôn Ngữ

Chuyên đề đã được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 16-17/3/2019

“Chào các bạn. Ngôn ngữ được người Việt mình chú trọng đến độ nó giữ vị trí cực kỳ ưu tiên ‘học ăn, học nói, học gói, học mở’. Tiến trình ‘học nói’ hẳn cũng là tiến trình nhận ra khởi nguồn sản phẩm của tâm trí này. Đôi khi chúng ta không hiểu biết về sự khác biệt trong nói năng của mình và của người, bằng chứng là chúng ta hay quy về rằng đó là do ý định của người khác (‘cô ấy không thích mình’), khả năng (‘hắn thật là ngu’), tính cách (thằng này thô lỗ quá, bạn í vô trách nhiệm) hoặc bản thân tệ hại (‘chắc có gì đó sai trái ở mình), hay thất bại trong quan hệ (‘cốt yếu là hai đứa mình không nói chuyện được với nhau thôi’). Thực tế, vận hành ngôn ngữ luôn là vấn đề của mức độ và tỷ lệ, nằm trong dãy biến thiên và liên tục. Từ đó, chúng ta đã học hỏi ba bước cơ bản tạo nên cuộc trao đổi, đối thoại hiệu quả: (a) hướng tới sự hiện diện; (b) khởi lên sự tò mò, cởi mở, và quan tâm; (c) tập trung vào điều, chuyện quan trọng, thiết yếu. Quan điểm nghiêm cẩn và sâu xa này khiến chúng ta nhận ra lối dùng ngôn ngữ vô thưởng vô phạt mà hậu quả là dần dần làm biến chất vấn đề đích thực đến nỗi không còn nhấn mạnh đến nó nữa: day dứt, phiền muộn, thối rữa… 

Luyện tâm (mind training, ‘lojong’) là cách diễn đạt của một lối giáo dục và tự giáo dục nhằm làm giảm bớt mối bận tâm quá mức về bản thân cũng như tính ích kỷ, mà ứng dụng tất yếu từ đó là thay đổi các mẫu hình tư duy và nói năng quen thuộc trong đời sống hàng ngày. Cụ thể, sẽ làm thay đổi cách thức mình nhìn nhận mọi thứ, hình thành trạng thái tâm tích cực hơn từ đó chịu đựng được với những trải nghiệm bất hạnh đồng thời củng cố sức mạnh nội tâm và lòng tự tin lành mạnh, biết *chấp nhận* điều chuyện tiêu cực và khó khăn đặng từ đó phát hiện ra rằng, vấn đề rắc rối trở thành các khả thể (posibilities), thấy đời sáng giá và xứng đáng. Nhờ quá trình luyện tâm mà chúng ta đủ khả năng đương đầu với vai trò của bản ngã cũng như đòi hỏi của nó với nhiều thức nhận tràn đầy, vô giá. Các bước luyện tâm sẽ thuận theo việc phản ánh đàng hoàng về thông tin nắm bắt được; đặt kiến thức vào thực hành nhờ huấn luyện cùng phương pháp cụ thể; tái tạo nó lần này tới lần khác; và thiết lập thành lề thói hàng ngày, quen thuộc. Để kiến tạo những thay đổi ưng ý, cần nhớ những gợi ý hết sức quan trọng: (a) duy trì hiểu biết về sự trân quý được làm người; (b) nhận ra thực tế là đời người rồi sẽ kết thúc, và chết là điều bất khả tránh khỏi; (c) nhắc nhở mình rằng bất kể điều gì mình làm (hay dở, tốt xấu, nông sâu, vô đạo/ đức hạnh) thì thảy đều có một kết quả; (d) suy ngẫm rằng càng kéo dài và chú mục vô sự quan trọng của bản thân và cách mình là ai thì sẽ phải đau đớn, khổ sở cũng như còn muốn nhận được hoặc gắng sức né tránh thì sẽ khó có nổi kết cục hạnh phúc… Chúng ta cũng đã trao đổi một số nguyên tắc, như từ bỏ bất kỳ hy vọng nào về thành tựu, trái quả (nói khác: sống trong hiện tại và quan trọng là điều mình đang thực hiện ở đây và ngay bây giờ); không mạ lị, sỉ nhục ngừoi khác; tất cả mọi hành động tiến hành suy cho cùng điều hướng về duy nhất đích đến: vì lợi lạc của những người khác; nếu vui thú và đau buồn là hai thứ diễn ra thì điều duy nhất nên gìn giữ là tính kiên nhẫn; thay vì chập chờn, rung lắc thì cần huấn luyện mình hết sức nhiệt thành, vững vàng để lòng từ bi (compassion) cùng sự tử tế, yêu thương (loving-kindness) hiển thị tự nhiên. Chúng ta cũng đã thảo luận cách để làm việc với những khổ sở bằng cách (a) nhận ra trạng thái rối rắm, lung tung; (b) không làm theo thói quen và thay bằng việc khác nhằm ngăn chặn và chặt đứt thói quen rối rắm, lung tung; và (c) tạo cho sự thực hành này thành kiểu ứng xử tự nhiên… Tâm trí chúng mình vốn đã bị khống chế bởi các ảo tưởng và lầm lạc cùng điều kiện hoá ghê gớm nên ít nhiều ta hay ưa thích điều gì đó khác nữa, mới mẻ, và tốt hơn… Nói năng của chúng ta vì thế phản ánh cho việc không nhận ra sự thật đích thị của sự tồn còn (về chính chúng ta và về thực tại): dễ dàng bị kích động bởi sự lộn xộn, bung xung…

Trên tiến trình tiếp tục vận hành ngôn ngữ và luyện tập tâm trí, chủ đề được đa số thành viên lựa chọn cho lần gặp gỡ tháng Tư tới: Mù Mờ, Ngang Trái, và U Mê: Không Chỉ Câu Chuyện Tình Dục…’. Hẹn gặp lại tất cả vào 27-28.4 tại chỗ trú thân thú vị: Canary Coffee (4A Liên Trì, Hoàn Kiếm).”     

Tài liệu thầy giới thiệu:The Complete Foundation: The Systematic Approach to Training the Mind

Leave a Comment